De QR-pas werd al lang voorbereid, blijkt uit vrijgegeven Wob-documenten. Begin februari 2021 schreef het ministerie van Binnenlandse Zaken (!) het ministerie van VWS een brief over de plannen rond deze pas.
“Er wordt nagedacht over methodes om met het testen en vaccineren de samenleving weer langzaamaan te kunnen openen. Meer vrijheid kan dan gecreëerd worden door een covid-vrij verklaring, die gebruikt kan worden om toegang te krijgen tot locaties, voorzieningen of buitenland. Hierbij spelen het vaccinatieafschrift, testbewijs en vaccinatiebewijs en een gebruikersvriendelijke (digitale) ontsluiting ervan een rol. De digitale ontsluiting van het vaccinatieafschrift, dat bedoeld is voor de gevaccineerde zelf, is het verst gevorderd. Het RIVM en Logius willen het vaccinatieafschrift eind maart via DigiD en Mijnoverheid kunnen ontsluiten voor de gevaccineerde zelf,” schreef Binnenlandse Zaken op 3 februari 2021 in een vertrouwelijke brief, toen de eerste prikken net waren gezet.
Wettelijke basis
Het ministerie merkte op dat er ‘dan wel een wettelijke basis voor moet zijn’.
Het vereisen van een test/vaccinatiebewijs voor de toegang tot niet-essentiële diensten is toegestaan voor ondernemers. Een private partij mag immers zelf veiligheidsmaatregelen nemen. Daarnaast geldt dat als klanten vrije toestemming kunnen geven voor het delen van hun persoonsgegevens met die partij, een wettelijke basis niet nodig is. Dit is anders voor dienstensectoren die nu vanwege de Covid-19-maatregelen van overheidswege zijn gesloten en als voorwaarde voor openstelling zo’n bewijs zouden moeten vragen. In die gevallen dient de overheid kaders te stellen en de proportionaliteit af te wegen, aldus het ministerie.
Denkbaar is namelijk dat de overheid het vereisen van een test/vaccinatiebewijs verplicht stelt als voorwaarde om andere maatregelen te versoepelen. Omdat het om niet-essentiële diensten gaat, lijkt impact op de hierboven genoemde grondrechten – op basis van de huidige informatie over de werking van testen en vaccinaties – proportioneel te kunnen zijn. Hiervoor is wel een wettelijke basis nodig, evenals voor de verplichting om een test of vaccinatiebewijs te tonen voor de toegang tot de dienst, benadrukt het ministerie in de brief.
Gezondheid was geen prioriteit
“Voor werknemers in de betreffende sectoren ligt het anders: een test of vaccinatievereiste voor toegang tot het werk, kan niet zo gemakkelijk worden geweigerd. Met name een vaccinatievereiste zal al snel een disproportionele inbreuk maken op het recht op lichamelijke integriteit en het recht op gelijke behandeling van gewetensbezwaarden. Ook zal in dit geval niet snel sprake zijn van vrije toestemming voor het delen van persoonsgegevens met de werkgever. Dat betekent dat een vaccinatieverplichting alleen onder strikte voorwaarden zou kunnen worden opgelegd, schrijft Binnenlandse Zaken.
Historicus Quinten Weeterings reageert: “Dit is echt heftig. Nog geen maand nadat de eerste prik was gezet. Geeft aan dat gezondheid geen prioriteit was. Zodanig sturen op het inperken van vrijheid heeft natuurlijk niets met proportionaliteit te maken. Ik moet dit even laten inwerken.”
Comments