Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) heeft in de Ruimtelijke Verkenning 2023 scenario’s ontwikkeld voor de inrichting van Nederland in 2050. In het rapport worden vier mogelijke ruimtelijke toekomsten gepresenteerd.
Eén daarvan is Groen Land, met veel ruimte voor de natuur. Voor elk scenario zijn op basis van ruimtelijke modellering en ontwerpend onderzoek gedetailleerde kaarten van het bijbehorende Nederland van 2050 gemaakt.
“Verduurzaming, de aanpak van het woningtekort en ons aanpassen aan klimaatverandering vragen om grote ruimtelijke ingrepen in Nederland. Daarom is het van belang dat het kabinet scherpere keuzes maakt dan nu gebeurt,” beweert het PBL.
Vrijheid tot consumeren ingeperkt
In het scenario Groen Land wordt een stelsel van persoonsgebonden ‘omgevingsbudget’ – ‘planeetpunten’ – ingevoerd, gericht op minder vervuiling en minder grondstoffengebruik.
Het Rijk introduceert in dit scenario een ‘planeetpuntensysteem’, een jaarlijks budget voor iedereen, te besteden aan leefomgevingsonvriendelijk gedrag, niet overdraagbaar en niet verhandelbaar. Persoonlijke emissierechten dus.
Met dit persoonlijk ‘omgevingsbudget’ wordt de vrijheid tot consumeren ingeperkt.
Een soort 15-minutensteden
Het PBL noemt de planeetpunten in het rapport ‘de meest ingrijpende beleidsmaatregel’. Auto’s kosten veel planeetpunten. “Door te bouwen in de bestaande stad profiteren bewoners van de nabijheid van wonen, werken en voorzieningen. Veel bestemmingen zijn nu lopend, fietsend en steppend te bereiken, wat veel planeetpunten scheelt.” Een soort 15-minutensteden dus.
In het scenario Groen Land wordt het planeetpuntensysteem in 2030 ingevoerd. In Groen Land wordt de mobiliteit beperkt door middel van de individuele planeetpunten, maar ‘zijn wel veel bestemmingen op korte afstand beschikbaar’.